Nhà truyền thống Nhật Bản là một trong những nét văn hóa đặc trưng của xứ sở mặt trời mọc, đây là phong cách kiến trúc được rất nhiều người tìm hiểu và yêu mến hiện nay.
Nhà truyền thống Nhật Bản phản ánh chân thực về nét văn hóa, lối sống con người nơi đây. Với những bí quyết riêng của mình thì họ đã tạo nên một ngôi nhà vừa đơn giản, vừa gọn gàng. Các vật dụng đều có vai trò nhất định, phát huy được hết tính năng sử dụng.
Bài viết của Xây Dựng Khang Thịnh dưới đây sẽ trình bày rõ hơn cấu trúc cũng như những nét đặc trưng riêng của phong cách thiết kế cổ kính này.
Cấu trúc một ngôi nhà truyền thống Nhật Bản
Nhà truyền thống Nhật Bản được thi công bằng cột gỗ trên một nền đất hoặc đá cứng bằng phẳng. Để tránh hơi ẩm từ mặt đất, sàn nhà thường được nâng lên vài chục cm và đặt trên dầm đỡ bằng gỗ. Các khu vực khác như nhà bếp, hành lang có sàn vật liệu gỗ, phòng khách thì được trải thảm tatami.
Người Nhật truyền thống thường ít sử dụng ghế mà họ ngồi trực tiếp trên tấm tatami hoặc trên đệm phẳng có tên là Zabuton.
Hệ khung kết cấu nhà truyền thống Nhật Bản được làm bằng gỗ. Các trọng lượng được nâng đỡ bởi cột trụ, dầm ngang, và thanh giằng chéo. Một đặc điểm trong kiến trúc nhà truyền thống Nhật Bản là có mái nhà lớn và mái hiên sâu giúp bảo vệ ngôi nhà khỏi ánh nắng mặt trời vào mùa hè cũng và tránh mưa vì vật liệu bằng gỗ.
Trước đây, các bức tường của ngôi nhà được làm bằng tre đan và hoặc trát đất. Ngày nay, mặc dù có nhiều loại vật liệu khác hiện đại và bền bỉ hơn nhưng gỗ dán vẫn thường được sử dụng nhất. Nhiều ngôi nhà có cột được bố trí ra phía ngoài các tường. Mái nhà lợp bằng rơm hoặc ngói khi xưa hầu hết được thay đổi lợp bằng ngói Kawara ngày nay.
Mái nhà thì cũng không có sự thay đổi nhiều, từ xưa đến nay mái nhà Nhật đều dốc chứ không bằng phẳng, để nước mưa có thể chảy xuống dễ dàng.
Đặc điểm nhà truyền thống Nhật Bản
Ở các đô thị lớn của Nhật Bản, người dân sống trong những ngôi nhà tập thể hoặc chung cư, nhưng bên trong những căn hộ chung cư này vẫn lưu giữ những nét đặc trưng riêng của nhà truyền thống Nhật, cụ thể các đặc điểm như sau:
Tự do trong bố trí không gian
Điểm đầu tiên của kiến trúc nhà truyền thống Nhật Bản đó chính là tính linh hoạt, sự tự do trong bố trí, sắp xếp không gian trong chính căn nhà của mình. Kết cấu chỉ gồm sàn nhà, bộ khung mái và các cột đỡ, không có tường bê tông như nhà hiện đại ngày nay.
Lối sống người Nhật thường ưu tiên cho sự yên bình, tĩnh lặng. Vì vậy, ngôi nhà của họ luôn có những góc nhỏ riêng tư có chức năng dành cho mỗi thành viên trong gia đình có thể là 1 góc ban công, bệ cửa sổ, 1 gác xép,…. với vị trí chứa nhiều khoảng ánh sáng, tạo nên không gian tươi đẹp thân thiện với thiên nhiên.
Người Nhật cũng hay tạo ra nhiều khoảng không gian trống trong chính căn nhà của mình bằng cách tối giản các món đồ nội thất, hướng đến sự đơn giản.
Gần gũi, hòa hợp cùng thiên nhiên
Điểm không thể thiếu tiếp theo của kiến trúc nhà truyền thống Nhật Bản là sự trân trọng và gắn kết thiên nhiên. Sau một ngày làm việc mệt mỏ ngoài kia thì người Nhật luôn muốn sống trở về nhà và tận hưởng những khoản không gian tối giản gắn kết cùng với thiên nhiên. Thế nên, phong cách kiến trúc này không thể thiếu đi cảnh quan cây xanh vì sự trong lành, thoáng đãng mà cây xanh mang lại.
Tre nứa và cây tuyết tùng lại được sử dụng rất phổ biến để làm vật liệu xây nhà của Nhật Bản. Bạn có thể sử dụng gỗ, tuyết tùng, thông, bách… để làm nhà hay tạo nên các đồ thủ công mỹ nghệ độc đáo mà lại mang đến giá trị truyền thống Nhật.
Việc sử dụng chất liệu thiên nhiên trong kiến tạo nên công trình nhà ở giúp người Nhật thích nghi được với thiên nhiên khắc nghiệt, giúp việc xây dựng nhà ở trở nên dễ dàng, ít tốn kém vô cùng.
Người Nhật không tách biệt khái niệm trong nhà và ngoài sân và hiên nhà. Tất các các yếu tố nó liên kết với nhau thành một tổng thể không thể tách rời với ý nghĩa như một không gian chuyển tiếp từ trong ra ngoài, do vậy, dù không gian trong nhà không được rộng rãi thì cuộc sống hàng ngày của con người vẫn luôn được hòa mình vào với thiên nhiên.
Sự tối giản trong không gian và nột thất
Trong kiến trúc nhà truyền thống Nhật Bản, sự tối giản chính là điều cốt lõi. Trong sự đơn giản ấy lại có sự tỉ mỉ và tinh tế.
tối giản được ưa chuộng bởi sự giản dị, tinh tế mà chính nó mang lại cho không gian căn nhà. Phong cách tối giản có thể hiểu chính là việc sử dụng đường nét đơn giản, ít chi tiết, giảm thiểu đồ nội thất. Không có những đồ đạc dư thừa trong nhà
Người Nhật cũng hạn chế sử dụng những đồ điện tử để tạo ra những không gian nhỏ cho các thành viên trong gia đình sinh hoạt với nhau. Nhưng trên hết, phong cách Nhật Bản luôn chú trọng đến công năng, những tiện ích sử dụng của các vật dụng nội thất sao cho phát huy được hết nhu cầu sử dụng và chức năng chúng trong đời sống hàng ngày.
Những món đồ nội thất trang trí trong nhà truyền thống Nhật Bản thường khá nhỏ gọn, thanh mảnh giúp đề cao giá trị không gian sống
Các căn phòng phong cách Nhật thường bày trí rất ít đồ đạc và có tính linh hoạt rất cao, có thể thay đổi chức năng cho căn phòng tùy ý. Nhờ vậy, dù ngôi nhà có diện tích hạn chế đến đâu thì lôi cuộc sống của gia đình trong nhà vẫn rất thoải mái và nhiều khu vực để sinh hoạt chung hơn.
Sự tối giản cho phép người Nhật lựa chọn được những nguyên vật liệu tốt nhất để thi công cho ngôi nhà. Nổi tiếng với sự kỹ càng, họ đặt ra những tiêu chí khắt khe cho chất lượng cũng như tính thẩm mỹ của từng sản phẩm nội thất.
Ngôi nhà luôn tràn ngập ánh sáng
Những mảng tường nhà truyền thống Nhật Bản thường được làm bằng vật liệu bán trong suốt. Nó giúp điều hòa ánh sáng thông qua khung ván, tạo ra ô vệt nắng lờ mờ ánh sáng xuyên qua tường, phản chiếu vào khắp căn phòng. Điều này giúp tiết kiệm năng lượng tối đa và tạo ra cho căn nhà truyền thống mang nét tinh tế, yên bình khiến ai cũng muốn mong được tận hưởng một lần.
Các chi tiết nội thất tạo ra căn nhà truyền thống Nhật Bản
Shoji (Cửa trượt)
Người Nhật Bản truyền thống nhà thường không sử dụng kính, mà dùng những phương pháp vật liệu khác để dẫn ánh sáng tự nhiên vào nhà. Điển hình như Shoji là loại cánh cửa trượt làm bằng giấy mờ dán trên một khung gỗ Cửa này được sử dụng cho cả tường nội thất và ngoại thất. Cửa Shoji giúp cho ngôi nhà được thoáng mát và lấy ánh sáng tự nhiên từ bên ngoài.
Ngoài ra loại cửa này tạo một nét đặc trưng riêng đậm chất Nhật Bản trong các bộ phim chúng ta hay xem trên truyền hình.
Fusuma (Tấm trượt)
Fusuma là tấm trượt đóng vai trò như những cánh cửa ra vào và đồng thời có thể coi như những bức tường chắn. Nhờ những tấm trượt này mà ngôi nhà ở tăng được tính linh hoạt cho cấu trúc các căn phòng.
Wagoya (Hệ khung gỗ)
Những người thợ mộc ở Nhật Bản đã phát triển các kỹ thuật làm mộc tiên tiến lên tầm mới. Khung gỗ truyền thống còn gọi là wagoya, là thiết kế gồm có cột trụ và xà ngang. Đây được coi là đặc trưng kiến trúc nhà truyền thống Nhật Bản quan trọng nhất.
Engawa (Hệ hành lang)
Engawa là hành lang nằm vị trí ở bên ngoài, bao bọc lấy xung quanh chu chu ngôi nhà. Nó có nhiệm vụ như là phần phân cách giữa cửa Shoji và cửa chớp bão phía bên ngoài. Khi cửa chớp bão này đóng, Engawa trở thành một lối đi nhỏ và hẹp vòng quanh ngôi nhà.
Trong một số trường hợp, những ngôi nhà có diện tích và quy mô lớn hơn sẽ có hành lang Engawa rộng hơn. Khi những cánh cửa chớp bão mở, Engawa lại trở thành một hiên nhà giúp không gian nhà trở nên rộng rãi và đây cũng thường là không gian ngồi thư giản của các thành viên trong gia đình..
Ranma (Tấm lấy sáng trên cửa)
Ranma là những tấm gỗ đặt phía bên trên tấm Shoji hoặc Fusuma, được thiết kế để dẫn ánh sáng tự nhiên bên ngoài vào không gian của các căn phòng. Ranma thường được chạm khắc bằng những chi tiết hoa văn tỉ mỉ và tinh tế.
Tokonoma (Góc trang trí phòng khách)
Tokonoma là một góc phòng được trang trí và có ánh sáng sáng sủa, là nơi cao ráo tựa lên một bức tường trong vị trí phòng khách. Là nơi mà chủ nhà có thể trưng bày những đồ vật nghệ thuật như những bức tranh, Ikebana hoặc Shodo. Tokonoma là khu vực khá tôn nghiêm và có số quy tắc về ứng xử và nghi thức. Ví dụ, sẽ rất không phải phép nếu bạn đứng hoặc ngồi trong khu vực Tokonama.
Khách quý sẽ được chủ nhà mời ngồi gần với Tokonoma và quay lưng về phía nó. Đó là một hành động rất khiêm tốn của người Nhật giúp và tránh việc khoe khoang các thứ được trưng bày trên Tokonoma với các vị khách. Thường chỉ để một sản phẩm nghệ thuật duy nhất hoặc vài sự kết hợp của tranh và ikeban ở Tokonoma.
Amado (Cửa chớp bão)
Amado là cánh cửa chớp bão, có chức năng để bao bọc ngôi nhà hoặc căn phòng trong sự an toàn, bảo mật. Chúng đặc biệt quan trọng có công dụng bảo vệ ngôi nhà trong những cơn bão. Amado là một thiết kế gồm 2 tấm ván gỗ hoặc kim loại. Những cánh cửa Amado có thể biến đổi tùy chỉnh theo ngôi nhà.
Một ngôi nhà Nhật sẽ thoáng đãng vào ban ngày khi những cánh cửa chớp mở ra, còn ban đêm khi các cửa Amado sẽ được đóng lại tạo nên một căn lều gỗ được bao quanh bởi những bức tường làm bằng ván gỗ.
Tatami (Thảm lát sàn)
Tatami là loại tấm thảm trải sàn nhà truyền thống Nhật Bản được làm từ rơm rạ. Chúng có kích thước tiêu thuẩn tùy vùng miền. Đây là một chi tiết thể hiện nét văn hóa truyền thống liên quan đến phong tục ngồi và ngủ trên mặt sàn nhà.
Tatami tạo cho người ta cảm giác mềm mại tự nhiên khi đứng – ngồi – nằm lên đó. Những Tatami còn mới còn có mùi rất dễ chịu với những người không quen. Chúng liên quan tới một số các phong tục tập quán đặc trưng khác trong truyền thống Nhật Bản như phong tục ngồi seiza.
Chabudai (Bàn trà)
Chabudai là loại bàn thấp được sử dụng khi ngồi trên sàn. Chúng thường được đặt bên trên những tấm thảm mềm Tatami. Các gia đình ở Nhật Bản thường dùng những chiếc gối mỏng là Zabuton khi ngồi xung quanh bàn Chabudai.
Zabuton (Đệm ngồi)
Zabuton là những chiếc gối mỏng được sử dụng làm chỗ ngồi trên sàn Tatami. Chúng cơ bản có chức năng giống như những chiếc ghế. Một chi tiết hết sức thú vị tại Nhật Bản, ở các trận đấu Sumo thì đám đông sẽ ném những chiếc gối Zabuton vào vòng để phản đối một kết quả nào đó.
Ofuro (Bồn tắm)
Ofuro là loại bồn tắm truyền thống nhà Nhật Bản. Khi những ngôi nhà ở trước đây không có phòng tắm và mọi người phải đến các phòng tắm công cộng gọi là Sento vào mỗi tối. Đến thời vị Thiên Hoàng thứ 122 Thiên Hoàng Minh Trị, phòng tắm trong nhà mới bắt đầu trở nên phổ biến hơn. Bồn tắm Ofuro truyền thống Nhật Bản nằm trong một nơi riêng biệt của phòng vệ sinh và có một phòng thay đồ ngay bên cạnh.
Bồn tắm Ofuro khá cao và có kích thước hơi nhỏ. Theo phong tục truyền thống Nhật, cơ thể phải làm sạch trước khi bước vào bồn tắm Ofuro, do đó có một khu tắm riêng biệt khác đặt bên cạnh Ofuro. Người Nhật Bản cho rằng, việc tắm là một hoạt động thư giãn và họ thường tắm với thời gian.
Irori (Bếp lò)
Irori là loại bếp lò truyền thống tại Nhật Bản, chức năng để nấu nướng và sưởi ấm căn phòng. Bao gồm:
- Một hố vuông có đá lót bên dưới nằm ở trung tâm sàn nhà.
- Một cái móc gọi là jizaikagi được treo từ trần nhà ngay phía trên hố dùng chức năng cố định nồi nấu trên lửa.
Irori ngày càng hiếm xuất hiên trong những công trình hiện đại, nhưng những nhà hàng có nét truyền thống ở Nhật Bản đôi khi vẫn có một cái Irori như vậy. Nó mang đậm nét cổ xưa của văn hóa đầy thú vị của người Nhật.
Như vậy, bài viết đã cung cấp những thông tin về kiến nhà truyền thống Nhật Bản một cách tổng quan nhất. Xây Dựng Khang Thịnh hy vọng những, từ đây bạn sẽ có những lựa chọn được cho mình mẫu thiết kế ưng ý nhất, mang lại không gian sống thoải mái cho căn nhà tương lai của bạn!
>>>Tham khảo thêm các bài viết liên quan tại đây:
